• Jij bent altijd zo onhandig!
• Waarom ben je niet zoals je zus?
• Stop met huilen!
• Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg!
• Niet lullen maar poetsen
• Eerst de ander, dan jezelf
• Niet op de voorgrond treden

Ouderboodschappen

Ouderboodschappen. Misschien herken je ze. Soms zijn ze subtiel aanwezig, zonder dat je ze meteen opmerkt. Ze vertegenwoordigen waarden waaraan je je onbewust conformeert, niet omdat je bewust voor die waarden hebt gekozen, maar omdat je er ongemerkt naar leeft. Iedereen draagt ouderboodschappen met zich mee. Als ouder geef je ze bewust en onbewust door aan je kinderen.

Ouderboodschappen kunnen onbedoeld negatief overkomen op kinderen, zoals; je bent altijd zo onhandig, of je bent echt een kluns, als je weer dat bekertje melk hebt omgestoten.

Aan de andere kant zijn ouderboodschappen soms ook een deel van waarden en normen die je ouders graag aan je door wilde geven. Waarden die ze hoogstwaarschijnlijk zelf in hun jeugd hebben meekregen. Neem bijvoorbeeld de boodschap: “Eerst de ander, dan jezelf.”

Impact van overtuigingen

Het wil ook niet zeggen dat ouderboodschappen negatief zijn, alleen dringen sommige zo diep door in ons systeem dat ze een negatieve overtuiging teweegbrengen.

Bij de ouderboodschap, eerst de ander dan jezelf, kan de negatieve overtuiging geven dat jouw gevoelens en behoeftes er niet mogen zijn, want de ander staat centraal. Uiten van jouw eigen gevoelens vind je dan moeilijk.

Bij niet lullen maar poetsen, kan het lastig zijn, aan te geven dat een situatie je teveel is, want je hebt de overtuiging dat je gewoon door moet gaan.  

Mijn persoonlijke ervaring

Terugkijkend op mijn jeugd, merk ik dat de boodschap “Niet op de voorgrond treden” een stempel heeft gedrukt op mijn gedrag. Beide ouders waren introvert, waardoor op de voorgrond treden in ons gezin niet gebruikelijk was. Dit werd in mijn hoofd geïnterpreteerd als ‘niet mogen opvallen’.

Als ik nu naar voren wil treden, voel ik me altijd even ongemakkelijk, moet ik altijd een drempel over. De gedachte “Mag dit wel” schiet altijd door me heen.

De kans is groot dat mijn zus en broer een hele andere boodschap hebben opgepikt. Omdat zij ook weer andere persoonlijkheden zijn. Als zij bijvoorbeeld zelf wel extravert zijn, dan pikken zij een andere  boodschap op.

Omgaan met ouderboodschappen

We zijn als mens ontzettend loyaal aan onze ouders. Kritiek op hun uiten is niet gemakkelijk. Gelukkig hoeft dat ook niet. Ze hebben het ook goed bedoeld en hun uiterste best gedaan. Echter is het toegestaan om te onderzoeken wat de ouderboodschap jou gebracht heeft en of die boodschap nog steeds bij je past.

Je kunt jezelf de volgende vragen stellen:

• Van welke ouderboodschap heb ik last?
• Waardoor is deze ouderboodschap bij mij blijven hangen?
  • Is er een specifieke situatie die ervoor zorgde dat de ouderboodschap is blijven hangen?
  • Is dit realistisch?
  • Werd deze boodschap daadwerkelijk uitgesproken of heb ik door bepaalde gedragingen dat geïnterpreteerd?
• Welke conclusie heb ik getrokken uit deze ouderboodschap?
• Hoe beinvloedt deze conclusie mijn gedrag?
• Welke voordelen heb ik ervan?
• Welke nadelen?
• Kan ik deze ervaring ook anders interpreteren?
• Welke betekenis zou ik nu aan deze boodschap willen geven?
• Kan ik er nu anders naar kijken?

Eigen antwoorden

Als ik deze vragen op mijn eigen ouderboodschap toepas, kom ik tot de volgende inzichten:

• Van welke ouderboodschap heb ik last?

Op de voorgrond treden past niet binnen ons gezin. In de belangstelling staan is voor andere mensen van toepassing.

• Waardoor is deze ouderboodschap bij mij blijven hangen?

Deze ouderboodschap is blijven hangen omdat ik vooral niet het voorbeeld gezien heb dat gezinsleden wel naar de voorgrond traden.

• Is dit realistisch?

Als ik erop terug kijk dan zijn mijn ouders beide introverte mensen, die niet snel op de voorgrond waren, daar is natuurlijk niets mis mee.

• Werd deze boodschap daadwerkelijk uitgesproken of heb ik door bepaalde gedragingen dat geïnterpreteerd?

Er werd niet in het gezin uitgesproken dat je niet op de voorgrond mocht treden. Ik kan mij ook niet herinneren dat als je wel deed, dat je dan werd terug gefloten. Ik heb zelf de interpretatie eraan gehangen dat het niet mocht. Daarnaast was ik als kind extreem verlegen, op de voorgrond treden deed ik niet snel.  

• Welke conclusie heb ik getrokken uit deze ouderboodschap?

De conclusie die ik eruit getrokken heb is dat je niet op de voorgrond MAG treden.

• Hoe beïnvloed deze conclusie mijn gedrag?

Ik voel me ongemakkelijk als ik op de voorgrond treedt en heb het gevoel dat het niet mag.

• Welke voordelen heb ik ervan?

Het voordeel is dat ik mezelf niet snel op de voorgrond voor gek zet of zo.

• Welke nadelen?

Op de voorgrond treden voelt ongemakkelijk en vaak zou ik het wel willen maar heb ik het gevoel dat IK het niet mag.

• Kan ik deze ervaring ook anders interpreteren?

Ja niemand heeft gezegd dat ik niet op de voorgrond mag treden. Dus dat is een overtuiging die ik mezelf heb gegeven omdat ik geen voorbeeld heb gezien dat het wel mocht.

• Welke betekenis zou ik nu aan deze boodschap willen geven?

Dat het goed is al ik op de voorgrond wil treden. Dat er niks verkeerd aan is en dat ik die ruimte mag pakken.

• Kan ik er nu anders naar kijken?

Ja ik kan het nu zien als dat mijn ouders zelf introverte personen waren en dat het niet zo was dat er niet op de voorgrond getreden mocht worden,

Door bovenstaande vragen te beantwoorden helpt het een andere kijk te krijgen op een vastgeroeste ouderboodschap.

Eigen ouderboodschap

Het kan prettig zijn om zelf een boodschap te formuleren die past bij jouw leven, ook als je geen kinderen hebt. Een boodschap die jouw waarden vertegenwoordigt. Als dan de oude boodschap zich aandient, herinner je jezelf eraan dat dit verleden tijd is, nu leef ik naar mijn eigen boodschap.